Het monogram IHS wordt vaak verklaard als de beginletters van Iesus Hominum Salvator (Jezus de Redder der Mensen), maar eigenlijk zijn het de eerste drie Griekse letters van de naam Jezus (ΙΗΣΟΥΣ)[1].
Een andere verklaring is : In Hoc Signo (In dit teken (zult gij overwinnen)), als verwijzing naar de droom die de Romeinse keizer Constantijn de Grote gehad zou hebben[2].
Dit monogram kwam op in de hoge middeleeuwen. In de oudheid werd het monogram XP (XP zijn de eerste twee Griekse letters van Christos) meer gebruikt. IHS vindt men terug op kerkgevels, biechtstoelen, bidprentjes en ook op oudere kazuifels.
‘In Hoc Signo Vinces’ (Latijn) betekent: ‘In dit teken zult gij overwinnen’. De tekst, gegroepeerd rond een kruisteken, verscheen aan de Romeinse keizer Constantijn de Grote aan de vooravond van een beslissende veldslag; Constantijn overwon inderdaad in het teken van het kruis en dankbaar bekeerde hij zichzelf en zijn keizerrijk tot het Christendom.
In het jaar 312 na Christus moest de Romeinse keizer Constantijn de Grote (ca. 285-337) met zijn troepen een beslissende veldslag leveren. Op de vooravond van het gewapende treffen verscheen aan de hemel een stralend kruis, omschreven met de Griekse woorden 'En Toutoi Nika', in het Latijn te vertalen als ‘In Hoc Signo Vinces’, oftewel: ‘In dit teken zult gij overwinnen’. BekeerdOnder de indruk van de verschijning liet Constantijn in zijn purperen banieren een zilveren kruis aanbrengen. Hij overwon op het slagveld inderdaad in het teken van het Kruis. Dankbaar bekeerde hij zich tot het christendom. Deze Bekering was van groot belang voor de geschiedenis van het christendom. De katholieke Kerk, onder eerdere keizers veelvuldig vervolgd, kreeg door Constantijn nu de status van religio licita: door het Rijk officieel erkend. Later onder keizer Theodosius werd het christendom zelfs de Romeinse staatsgodsdienst.
‘IHS’De afkorting ‘IHS’, wordt in de christelijke beeldtaal veel gebruikt. Eigenlijk is IHS (de Griekse letters Jota, Èta en Sigma) een afkorting van de naam Jèsous (Grieks voor Jezus), maar in de volkscultuur werd, in aansluiting op het verhaal van de wonderbaarlijke bekering van Constantijn, de lettercombinatie soms opgevat als afkorting voor ‘In Hoc Signis Vinces’. Dat de V van ‘Vinces’ in de combinatie ontbreekt, was geen beletsel. In afbeeldingen werd aan de lettercombinatie IHS simpelweg een driehoek (‘V’) toegevoegd, gevormd door de drie nagels waarmee Christus aan het kruis werd geslagen. IHS kan overigens ook nog staan voor ‘Iesus Hominum Salvator’ (Jezus, Verlosser der Mensen).
Geen opmerkingen:
Een reactie posten